Türkiye’nin ilk insanlı uzay görevi hakkında neler biliniyor?
Alper Gezeravcı, Türkiye’nin uzaya ilk insanı gönderme projesi kapsamında 18 Ocak’ta Uluslararası Uzay İstasyonu’na (ISS) gidecek. Uluslararası Uzay İstasyonu’nda 14 gün kalacak olan Gezeravcı, Türkiye Uzay Ajansı’nın verdiği bilgiye göre burada 13 farklı bilimsel deney gerçekleştirecek.
Türk Hava Kuvvetleri’nde 15 yıl savaş pilotu olarak görev yapan Gezeravcı’nın yer alacağı Axiom Mission 3’ün (Ax-3) lansmanı 18 Ocak 01.11’de planlanıyor.
Anadolu Ajansı’nın (AA) haberine göre, Ax-3’ün 19 Ocak Cuma günü Türkiye saatiyle 13.15’te Uluslararası Uzay İstasyonu’na kenetlenmesi bekleniyor.
SpaceX Falcon 9 roketi, Ax-3 mürettebatını SpaceX Dragon uzay aracıyla NASA’nın Florida’daki Kennedy Uzay Merkezi’nden ISS’ye fırlatacak.
İlk Türk uzay gezgini Alper Gezeravcı, Ax-3 misyonunda İspanyol, İtalyan ve İsveçli astronotlarla birlikte görev alacak.
Gezeravcı, yanında Türk bayrağı, aile fotoğrafları ve Yörük kültürüne ait bazı objeleri getirecek.
1992 doğumlu Tuva Cihangir Atasever de yedek uzay yolcusu olarak belirlendi. Gezeravcı’nın herhangi bir nedenle uzaya gidememesi halinde yolculuğu Atasever üstlenecek.
Astronot eğitim süreci ABD’nin Teksas eyaletindeki Houston kentinde gerçekleşti.
Gezeravcı, TRT’de katıldığı bir programda projeyi şöyle anlattı: “Çocukluğundan beri hayali gökyüzü olan bir çocuğun hayalinin eşiğini uzaya çıkaran bir adım bu. Dolayısıyla herkesin hayatına büyük bir dokunuş” dedi.
BBC TürkçeEski NASA astrofizikçisi Umut Yıldız, ‘a konuşan, şunları söyledi: “Türkiye’de insanlar diyor ki: ‘Uzaya giden bir astronotumuz var ama bizim roketimize binmedi, biz onu Türkiye’deki fırlatma rampasına göndermedik. “Space X roketinin parası ödendi ve gitti” diye düşünebilirler. Ancak bu bir uzay turizmi değil, bir astronot görevidir. “Artık astronot olan iki kişiyi ortaya çıkardık” diyor.
Bu projenin özellikle Türkiye’deki gençleri uzay ve mühendislik konusunda heyecanlandıracağını umduğunu söyleyen Yıldız, şöyle konuştu: “10 yıldır NASA’da görev yapıyorum. Amerika Birleşik Devletleri’nde özellikle belli bir yaştan sonra “Ay’a gittiğimiz zamanın videosunu izledik ve ardından uzayla ilgili bir meslek yapmaya karar verdik” diyen birçok insan görürsünüz. Türkiye’deki çocukların ‘Uzaya giden bir astronotumuz var, ben de gidebilirim’ demesini umuyoruz.”
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, bu haber yayınlanana kadar BBC’nin bu projenin maliyetine ilişkin sorusuna yanıt vermemişti ancak basında çıkan haberlere göre uzay yolculuğunun maliyeti 55 milyon dolar.
Axiom, insanları herhangi bir güvenli roketle belirli bir fiyata uzaya çıkarmayı hedefleyen ve asıl amacı gelecekte uzay turizmini başlatmak olan özel bir şirkettir.
Gezeravcı kimdir?
Gezeravcı, 1979 yılında Mersin’in Silifke ilçesinde doğdu. Babasının mesleği sayesinde büyürken Türkiye’nin farklı illerinde yaşama fırsatı buldu.
Axiom Space internet sitesinde yer alan bilgiye göre Gezeravcı, lisans eğitimini İstanbul Hava Harp Okulu’nda elektrik mühendisliği alanında tamamladı. Ayrıca Wright-Patterson Hava Kuvvetleri Üssü’ndeki Hava Kuvvetleri Teknoloji Enstitüsü’nden yüksek lisans derecesi aldı.
Türk Hava Kuvvetleri’nde savaş pilotu olarak görev yapan Gezeravcı’nın, F-16 dahil birçok uçağı uçurma konusunda 15 yıllık tecrübesi bulunuyor. Ayrıca Türk Hava Yolları’nda yedi yıl pilot kaptan olarak görev yaptı.
Gezeravcı, geçtiğimiz günlerde Adana’daki 10’uncu Üs Komuta Birimi’ndeki standardizasyon filosunun akademik kanadının komutanlığına atandı. Filonun standardizasyonu ve değerlendirilmesi, tüm eğitim dokümanlarının Hava Kuvvetleri standartlarına göre hazırlanması, tüm F-16 ve KC-135R pilotlarının kontrol uçuşları öncesinde muayene edilmesi ve filo dokümantasyonunun denetiminden sorumluydu.
Doğa sporları tutkunu olan Gezeravcı, askeri eğitimi nedeniyle çok sayıda hayatta kalma kursuna katılmış ve çeşitli görevlere gönderilmiştir.
TRT’de katıldığı programda şunları söyledi: “Uzaya dair hiçbir hayalim yoktu. “Hayalim gökyüzüyle sınırlıydı” diyen Gezeravcı, Türkiye’nin ilk insanlı uzay projesine başvuru yapılacağı haberini gördüğünü, ardından gerekli kriterlere baktığını, ardından astronotların biyografilerine baktığını ve aday olduğunu anlayınca başvurmaya karar verdiğini sözlerine ekledi. kendisi yapabilirdi.
AA Haber’e göre 36.000 aday başvuruda bulundu.
30 aday Ankara’ya çağrıldı.
Adayların seçiminde mühendislik, fizik, tıp ve astronomi alanlarındaki faaliyetlerinin yanı sıra yaptıkları sporlar da belirleyici oldu.
Gerekli koşulları sağlayan adaylara Ankara’da tıbbi ve psikolojik testler yapıldı.
Gezeravcı uzayda hangi deneyleri yapacak?
Gezeravcı uzayda kalacağı süre boyunca çeşitli bilimsel deneyler gerçekleştirecek.
BBC TürkçeODTÜ Fizik Bölümü Öğretim Üyesi ve Türk Astronomi Derneği Başkan Yardımcısı Doç. Dr. Sinan Kaan Yerli, bu verilerin “paha biçilemez” olduğunu çünkü Türkiye’nin bu deneylerle kendi verilerini elde edeceğini söylüyor:
“Bir deneyin sonucu şöyle olacaktır: ‘İşte bu malzemenin uzayda nasıl davrandığı.’ Başka türlü ölçemezsiniz. Uzaya çıkmak çok pahalı olsa da veriler çok daha değerli hale geliyor.”
Doç. Dr. Mekan şu örneği veriyor:
“Türkiye’deki deneylerden biri olan Vocalkord, uzayda nefes alma, konuşma ve öksürme seslerini yapay zeka ile başka seslerin olmadığı bir ortamda test ediyor ve bunun için bir algoritma geliştiriyor. Bu nedenle birçok solunum yolu hastalığını ve enfeksiyonunu yapay zeka ile teşhis etmeye çalışacaklar.
“Dünya’ya döndüğünüzde bu deneyin ve sonuçlarının sahibi oluyorsunuz. Bu veriler için size gelecekler. Sonra algoritmanın değeri bir anda artıyor. Türkiye sonunda bu yarışa katılsa bile bazı yerlerden katılacak.” yer.”
Üniversiteler ve araştırma enstitülerinin hazırladığı deneyler, Türkiye Uzay Ajansı ve TÜBİTAK’tan uzay uzmanlarından oluşan bir komisyon tarafından değerlendirildi.
“MYELOID” deneyi ile uzay ortamında maruz kalınan radyasyonun tümör hücreleri üzerindeki etkisi incelenecek.
“MESSAGE” deneyi, genetik mühendislik yöntemleri CRISPR kullanılarak, sıfır yer çekimi ortamından etkilenen, fonksiyonları henüz keşfedilmemiş genlerin tanımlanmasını ve uzay görevleri sırasında hangi bağışıklık hücrelerinin yer çekiminden doğrudan etkileneceğinin belirlenmesini amaçlıyor.
“PRANET” deneyi ile propolis maddesinin mikro yerçekimi ortamındaki bakteriler üzerindeki etkisi incelenecek. Kontrol ve deney grupları oluşturularak propolisin antibakteriyel etkisi test edilecek ve sonuçların yerçekimi ortamına benzer sonuçlar verip vermeyeceği karşılaştırılacaktır.
Propolis çeşitli rahatsızlıkların tedavisinde yaygın olarak kullanılan bir maddedir.
Türk uzay programı hangi aşamada?
Türk Uzay Ajansı 2018 yılında Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle kuruldu.
Bir yıl sonra başkan ve yönetim kurulu üyeleri Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından atandı.
Türkiye Uzay Ajansı’nın paylaştığı bilgiye göre, Ulusal Uzay Programı, Türkiye’de uzay teknolojileri alanında ihtiyaç ve yetenekler çerçevesinde öne çıkacak gerekli teknoloji ve altyapının geliştirilmesini ve dışa bağımlılığın azaltılmasını amaçlıyor.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Milli Uzay Programını üç yıl önce “2023’te Ay’a gideceğiz” sözleriyle açıklamıştı.
Sinan Kaan Yerli, Türkiye’deki uzay çalışmalarının uyduların uzaya fırlatılmasıyla görünür hale geldiğini ancak gerçekte Türkiye’nin 1970’li yıllardan bu yana bilim insanları ve mühendisleriyle dünyadaki uzay çalışmalarına destek verdiğini söylüyor.
“Uzayı yalnızca uzaya giden şeyler olarak düşünürsek hata yapmış oluruz. Türk bayrağının uzayda görünmesi Türkiye’nin uzay yarışında olduğu anlamına gelmez. Dünyadaki uzay çalışmalarına çok değerli bir katkımız var. “Birçok bilim adamımız uyduların uzaya fırlatılmasında görev aldı, aletler ve yazılı yazılımlar tasarladı” diyor ve şu örneği veriyor:
“İlk kadın astrofizikçilerden biri olan Dilhan Eryurt, görev öncesi teorik astrofizik çalışmaları yaparak ve Apollo 11’in güneş enerjisinden etkilenip etkilenmeyeceğini teorik olarak hesaplayarak Apollo 11’in başarısına katkıda bulundu.”
1969 yılında NASA, Ay’a iniş projesine yaptığı katkılardan dolayı Dilhan Eryurt’a Apollo Başarı Ödülü’nü verdi.
Türkiye uzay faaliyetlerine ilk olarak 1994 yılında fırlatılan haberleşme uydusu ile girmiştir.
Türkiye uzayda uydusu bulunan 30 ülkeden biri.
